Bij gedwongen opnamen in de ggz: denk aan laag IQ

Bij gedwongen opnamen in de ggz: denk aan laag IQ    (persbericht vanuit GGNet dd 7 mrt ’17)

Het onderzoek van psychiater Jeanet Nieuwenhuis naar het vermoeden van een verstandelijke beperking onder patiënten in opnameklinieken, geeft drie feiten onverbloemd weer. Ruim een op de vier patiënten heeft verstandelijke vermogens die wijzen op een licht verstandelijke beperking (LVB)*. Deze patiënten worden bijna drie keer zo vaak gedwongen opgenomen. Ook wordt er bij deze groep mensen bijna vier keer zo vaak dwang en drang toegepast. Jeanet Nieuwenhuis is psychiater bij VGGNet, onderdeel van GGNet; een gespecialiseerde ggz-organisatie.

Esther van Gaalen, directeur Verblijf en Behandeling van GGNet: “Deze aantallen zorgen voor een nieuwe kijk op onze werkelijkheid binnen de ggz. Tegelijkertijd bevestigt het onderzoek ook dat er andere oorzaken zijn voor een aantal structurele problemen binnen de ggz; patiënten die langdurig opgenomen moeten worden; patiënten die herhaaldelijk in crisis raken en meer.”

SCIL
Voor het onderzoek werd de SCIL (screener voor intelligentie en licht verstandelijke beperking) afgenomen bij alle patiënten van twee opname-afdelingen van GGNet binnen twee algemene ziekenhuizen in de Achterhoek. Met de SCIL screen je op een vermoeden van LVB. De SCIL meet verstandelijke vermogens, zonder te verklaren hoe deze worden veroorzaakt. Dat kan zijn door een beperking in de aanleg of het verlies van vermogens door psychische ziekte.

Onderzoek A Blind Spot
In een jaar tijd nam het onderzoeksteam bij alle 318 opgenomen patiënten de SCIL af. Bij 43,8 procent van de opgenomen patiënten bleek sprake van een vermoeden van een verstandelijke beperking. Bij vier van de vijf patiënten was daar geen aanwijzing voor in het dossier. In de vijf jaar voorafgaand aan opname bleek tevens sprake van bijna drie keer zo veel gedwongen opnamen. En bijna vier keer zo vaak toepassing van dwang en drang maatregelen dan bij patiënten zonder het vermoeden van een verstandelijke beperking.

Conclusie onderzoek
De conclusie is dat beperkingen in de verstandelijke vermogens veel meer voorkomen dan ooit gedacht. Het is van groot belang dat er bij opgenomen patiënten actief aandacht besteedt wordt aan de mogelijkheid van LVB. Vervolgens kan de communicatie en de houding van het behandelteam naar de patiënt toe hier op aangepast worden. Je moet je zorg aanpassen aan de mogelijkheden van de patiënt. De patiënt niet overvragen. Daardoor kunnen patiënten met LVB beter herstellen. En kan toepassing van dwang en drang voorkomen worden.

Wake up call ggz!
Esther van Gaalen: “De uitkomsten van dit onderzoek zie ik als een indringende wake-up call voor de ggz! Het onderzoek richtte zich op de patiënten van de opname-afdelingen. Dat zijn kortdurende verblijven. Voor mij is de vraag veel meer of we een deel van onze patiënten in de tweedelijns ggz structureel overvragen. Daarom is Jeanet Nieuwenhuis met haar team ook bezig met vervolgonderzoek in de ambulante teams.”

Passende houding, begrijpelijke communicatie
Chantal: “We hebben binnen VGGNet al langer het vermoeden dat er meer dwang en drang wordt toegepast bij mensen met een LVB. En dat ze veel vaker gedwongen moeten worden opgenomen. Door het onderzoek weten we het zeker. We moeten niet zozeer méér communiceren. We moeten onze communicatie begrijpelijker maken. We hebben als hulpverleners de opdracht om onze houding en bejegening beter aan te passen bij wat de patiënt van ons nódig heeft. Hier wordt al heel hard aan gewerkt, ook binnen GGNet. We zien dat een opname voor patiënten al veel overzichtelijker, meer gestructureerd en gastvrijer wordt vormgegeven. De High Intensive Care (HIC) ontwikkeling zal dit nog meer verbeteren.”

Jeanet Nieuwenhuis schreef op basis van haar onderzoek het artikel A Blind Spot. Dit is terug te lezen in PLOS ONE, een gerenommeerd wetenschappelijk tijdschrift. Ze schreef haar artikel samen met Eric Noorthoorn, Paul Naarding (beiden GGNet), Henk Nijman (Hoogleraar Radboud Universiteit en Altrecht) en Niels Mulder (hoogleraar Erasmus Universiteit en Parnassia).

* Met een Licht Verstandelijke Beperking bedoelen we die groep mensen met een IQ tussen de 50-70 en de groep mensen met zwakbegaafdheid (IQ 70-85) waarbij tevens problemen in de adaptieve vermogens, sociaal functioneren en andere problemen zoals werk, wonen, financiën ed.