F-ACT Jeugd

Landelijk Platform (F)ACT Jeugd is onderdeel van vereniging F-ACT Nederland.

Doelstelling van het platform is doorontwikkeling en verspreiding van ACT Jeugd en FACT Jeugd als organisatiemodel van jeugdhulpverlening in Nederland voor kinderen en jongeren met complexe zorgvragen en/of zorgmijding.

Wat is F-ACT Jeugd en voor wie is deze vorm van zorg?
F-ACT Jeugd is een zorgmodel voor geïntegreerde behandeling van kinderen en jongeren (0-23 jaar) met ernstige psychiatrische aandoeningen die vastlopen op meerdere levensgebieden. Door een stapeling van problemen vallen deze jongeren vaak tussen wal en schip en worden ze onvoldoende geholpen door poliklinische zorg. Uit onderzoek blijkt dat de doelgroep van FACT Jeugd voor 69,3 procent bestaat uit jongeren van 18 jaar en ouder die vaak al een lange geschiedenis hebben in de hulpverlening. Vaak is er sprake van complexe psychiatrische aandoeningen in combinatie met verslavings-, LVB- en/of systeemproblematiek waardoor de ontwikkeling van deze jongeren op meerdere levensgebieden dreigt te stagneren (Broersen, Frieswijk, Kroon, Verhulst & Creemers, 2021).

F-ACT staat voor flexible assertieve community treatment:
A = assertive; de zorg wordt actief, outreachend aangeboden (‘bemoeizorg’), hulpverleners trekken er op uit;
C = community; thuis, op straat, in de wijk;
T = treatment; behandeling, begeleiding, ondersteuning bij herstel.

Om het F-ACT model geschikt te maken voor jongeren kent het model voor jeugd een aantal aanpassingen ten opzichte van het oorspronkelijke model.
Storm, Frieswijk en Hendriksen-Favier (2013) noemen onder meer:
– ontwikkelingsgerichte interventies;
– interventies op het gebied van scholing;
– het bieden van digitale communicatiekanalen

Naast enkelvoudige FACT-jeugdteams bestaan er ook samengestelde FACT-jeugdteams. Deze werken met een inter-agency approach, waarbij verschillende organisaties onder één aansturing samenwerken voor één doelgroep (Westen & Broersen, 2019).

Wat is de evidentie voor F-ACT Jeugd?
Hoewel er vanuit de volwassenzorg ruime evidentie bestaat voor de effectiviteit van ACT en FACT (Marshall & Lockwood, 2000; Tjaden, Mulder, den Hollander, Castelein, Delespaul et al., 2022) staat het onderzoek naar F-ACT Jeugd nog in de kinderschoenen. Het platform draagt op de volgende manieren bij aan het vergroten van de evidentie voor dit organisatiemodel:

Longitudinaal onderzoek. In 2015 is een longitudinaal onderzoek naar de uitkomsten van FACT Jeugd gestart vanuit het platform FACT jeugd. 199 jongeren zijn gedurende anderhalf jaar gevolgd waarbij onder meer is gekeken naar psychosociaal functioneren en maatschappelijk herstel. Ook zal gekeken worden naar de samenhang tussen modelgetouw werken en de uitkomsten van zorg. Kijk bij ‘downloads’ voor de eerste resultaten van dit onderzoek.

Strategische verkenning. Om meer inzicht te verkrijgen in de maatschappelijke kosten en baten van FACT-jeugdteams is een strategische verkenning uitgevoerd door het Trimbos Instituut in samenwerking met het platform F-ACT Jeugd. In deze verkenning is onderzocht welke kosten en baten gemoeid zijn met FACT-jeugdteams en ook welke belanghebbenden hierbij een rol spelen. Kijk bij ‘downloads’ voor een korte samenvatting en het volledige verslag van deze strategische verkenning.

Hoe bewaken we de kwaliteit van F-ACT jeugd?
In 2014 is door het Trimbosinstituut op basis van de modelbeschrijving FACT jeugd een modelgetrouwheidsschaal ontwikkeld. Om ervoor te zorgen dat FACT jeugdteams ook in de toekomst kwaliteit blijven bieden heeft in 2020 een herziening van deze schaal plaatsgevonden. Hierbij is aandacht geweest voor de volgende ontwikkelingen in het werkveld (Westen & Broersen, 2019):
– de toenemende aandacht voor netwerkgericht werken;
– een dalende trend in assertiviteit en outreach;
– het beperkt bereiken van herstel;
– het niet-oppakken van de verantwoordelijkheid voor de zorg voor mensen met EPA, ook voor de mensen met ‘verward gedrag’.

Inmiddels is de FACTS jeugd 2020 in gebruik. Deze schaal en de modelbeschrijving FACT Jeugd zijn te downloaden (voor leden en niet-leden) van de webwinkel van het Trimbos instituut (https://www.trimbos.nl/webwinkel/productenoverzicht-webwinkel). 

Hoe blijven we ons ontwikkelen?
In de afgelopen jaren is er een flinke groei geweest in het aantal FACT-jeugd teams, van 16 teams in 2012 naar 69 teams in 2022. Om hulpverleners enthousiast te maken voor het werken in F-ACT jeugdteams publiceren we regelmatig interviews met enthousiaste medewerkers op deze website.

Om te zorgen dat FACT jeugdteams zich ook blijven door ontwikkelen op inhoud organiseert het Platform FACT Jeugd themabijeenkomsten. Hierbij is onder meer aandacht voor de volgende thema’s:
– verbinding sociaal domein
– herstelgericht werken
– ervaringsdeskundigheid

Mocht je op de hoogte willen blijven van de activiteiten van het platform, meld je dan aan voor de mailinglijst van het platform via onderstaande contactgegevens.

Contactgegevens Platform F-ACT Jeugd: Karin Bonouvrie, ondersteuner platform, tel 06-228 63 152, mail platform.factjeugd@gmail.com

(Wetenschappelijke) publicaties en andere documenten van platform (F)ACT Jeugd zijn te vinden onder ‘downloads’ van ‘Platform F-ACT Jeugd’.