Toen me werd gevraagd om een blog te schrijven over de strubbelingen rondom de GZSP
(= geneeskundige zorg voor specifieke patiëntgroepen) merkte ik dat ik een soort angst kreeg. De onderhandelingen zijn zo spannend dat ik bang was en ben om dingen met mijn tekst de verkeerde richting in te duwen. Toch ga ik hem nu schrijven omdat ik in FACT geloof, juist bij mijn doelgroep, en me zorgen maak over het voortbestaan ervan.
Mijn doelgroep als regie behandelaar bij een FACT LVB team van Amarant bestaat uit mensen met psychische/ psychiatrische problemen en een lagere intelligentie. Om de lezer mee te nemen in ‘het financieringsbos’ moet ik een paar dingen uitleggen:
Eerst vielen cliënten die FACT ontvingen bij ons (Amarant heeft 5 FACT teams) onder ‘behandeling individueel’ (via de Wlz), sinds nog niet zo lange tijd is dit overgeheveld naar de Zorgverzekeringswet en vervangen door de beleidsregel geneeskundige zorg voor specifieke patiëntgroepen (GZSP). Een voordeel is dat de huisarts naar ons kan doorverwijzen en we merken een toename van cliënten die uitbehandeld zijn bij de GGZ.
Door de overheveling krijgen we te maken met zorgverzekeraars, waarvoor onze doelgroep/gehandicaptenzorg nieuw is. De gesprekken met de verzekeraars gaan veel over wie onze cliënten nu zijn en waarom ze deze dure vorm van zorg nodig hebben. Kan dit niet korter en goedkoper?
Om Bouke te nemen als voorbeeld; Bouke is jaren bekend bij de GGZ, heeft forensische zorg gehad en heeft nu ondersteuning vanuit de dak- en thuislozen zorg met daarnaast FACT LVB zorg. Met Bouke gaat het soms minder goed en dan gooit ze met potten vanaf haar balkon, is dreigend en beschadigd zichzelf. Een opname zou wenselijk zijn maar dit is niet te realiseren. Met haar GZSP zou de gemeente moeten betalen voor een crisisplek binnen de VG sector (honderden euro’s per nacht), de GGZ zegt dat ze haar niet gaan opnemen want FACT (met zorg van de VG sector) is betrokken en dus regiehouder.
Rosa is aangemeld voor FACT maar ze kan niet echt een behandelvraag formuleren. Ze loopt vast met haar kinderen die steeds meer gaan blowen en haar man die thuis is komen te zitten van zijn werk door rugklachten. Ze voelt zich gestrest en trauma’s komen boven. Ze heeft echter geen tijd omdat haar gezin zoveel aandacht vraagt. Ze gaat maar door, slaapt slecht, loopt soms weg van huis en is dan onvindbaar voor familie. Ze geeft aan hulp nodig te hebben maar niet te veel te willen praten omdat ze dan bang is om ‘om te vallen’.
Volgens ‘de GZSP trein’ moet er snel een plan komen met concrete behandeldoelen.
De zorgverzekeraars willen weten of Bouke en Rosa niet onder de SGLVG (sterk gedragsgestoord licht verstandelijk gehandicapt) vallen, of waarom ze geen begeleidingsteam kunnen krijgen zoals van een verzorgings-/begeleidingsteam. De vergelijking met reguliere FACT teams vanuit de GGZ lijkt hierbij niet gemaakt te worden. Terwijl Rosa en Bouke ook zomaar in een regulier FACT team zouden kunnen zitten. Uit onderzoek komt naar voren dat 40 procent van de cliënten binnen de GGZ een lagere intelligentie hebben. Toevallig is er bij hen een IQ test gedaan of een inschatting gemaakt dat ze beter bij ons zouden passen.
Wij hebben een kleinere caseload en nemen meer tijd voor huisbezoeken. Dit omdat het langer duurt voordat je naar ‘de kern’ kunt, bijvoorbeeld omdat de cliënt eerst moet ventileren over recente gebeurtenissen die veel spanning hebben opgeroepen. Daarna is er pas ruimte om te vragen naar de depressieve gevoelens bijvoorbeeld. Daartegenover staat dat FACT-LVB bijdraagt aan het langer thuis blijven wonen van mensen en het voorkomen van intramurale opname in de Wlz én in de GGZ (Zvw). De gemiddelde besparing ten opzichte van intramurale opname bedraagt 60% en na afloop van een behandeltraject stroomt slechts 11% door naar een verblijfssetting middels een Wlz.
Graag zou ik willen dat men meer kennis zou hebben over onze cliënten die functioneren op het niveau van een licht verstandelijke beperking. Gelukkig zijn er programma’s zoals nu te zien ‘Verward’ die mensen in beeld brengen met veel problemen. Ook hier zullen mensen tussen zitten die lager scoren op een IQ test. Het gaat erom dat je het niet kunt zien aan de buitenkant op welk niveau diegene functioneert. Hoeveel hij ‘kan’, maar vooral ook wat hij ‘aankan’. Iemand met een verstandelijke beperking ziet er vaak niet daadwerkelijk anders uit.
Het werk bij FACT is belangrijk en zorgt voor meer levenskwaliteit voor vele van onze cliënten. Dat mensen zich gezien en gehoord voelen en wij ze helpen op de weg naar herstel of meer stabiliteit. Het lijkt erop dat we stappen maken met de verzekeraars, hopelijk lezen ook zij dit stukje tekst.
Matty van Loon
Orthopedagoog Generalist